Historia etykiety: od kości słoniowej do NFC

Potrzeba identyfikacji przedmiotów, ich ilości, pochodzenia, właścicieli czy zawartości różnych opakowań sięga praktycznie początku cywilizacji. Chociaż prekursorskie rozwiązania w postaci glinianych pieczęci powstały wcześniej, to pierwsze etykiety o podobnej funkcji do tej obecnie nam znanej szacowane są na czasy Starożytnego Egiptu. Od momentu narodzin Rewolucji Przemysłowej liczne postępy techniczne umożliwiły stosowanie coraz to nowszych materiałów do ich produkcji, a w ostatnich latach, ten niezbędny do prawidłowej organizacji wynalazek, stał się również dużym sprzymierzeńcem technologii.

Szacuje się, że najstarsze etykiety pochodzą z okresu między 3400 i 3200 rokiem p.n.e., a zatem powstały na długo przed wynalezieniem papieru. Odkryto je w roku 1988 w miejscu, które uważa się za grobowiec króla Skorpiona I w Umm al-Kaab (Egipt). Były dyrektor Niemieckiego Instytutu Archeologicznego w Kairze, Günter Dreyer, w swojej książce opisuje skarby odnalezione w różnych częściach kompleksu, wśród których znajdowały się małe tabliczki inwentaryzacyjne wykonane z kości słoniowej i kamienia.

Na niektórych tabliczkach widniały oznaczenia numeryczne, na innych postacie polujących lub walczących mężczyzn oraz zwierzęta, rośliny, przedmioty czy drzewa. Można traktować je jako pierwowzór większych wersji, rzeźbionych później w hebanie oraz w innych gatunkach drzew. Oznaczenia zostały zapisane tylko z jednej strony oraz były przymocowane do worków, skrzyni i pojemników z produktami takimi jak len czy oleje w celu identyfikacji ich pochodzenia, ilości i objętości.

Produkcja masowa artykułów etykietowanych

W średniowieczu cechy rzemieślnicze umieszczały symbole lub znaki na produktach w celu wskazania ich pochodzenia, a niekiedy nawet przytwierdzały do nich pergaminy z dodatkowymi informacjami na temat wyprodukowanego przez siebie towaru. W XIX wieku Rewolucja Przemysłowa przyniosła ze sobą rozwój produkcji fabrycznej, a z nim wzrost współczynnika alfabetyzacji. Papiernie i zakłady litograficzne umożliwiły produkcję etykiet w dużych nakładach. W latach 80. XIX etykiety w postaci zadrukowanych kartek papieru przyklejano ręcznie na artykuły. W późniejszym czasie zaczęto korzystać z dużych rolek bądź arkuszy w celu naklejenia etykiety na butelki bądź puszki. Do etykietowania używano klejów na bazie gumy, wykorzystywano np. gumę arabską, kleje zwierzęce lub dekstrynowe, które wymagały wcześniejszego nawilżenia powierzchni. W taki oto sposób rozpoczęła się masowa produkcja artykułów etykietowanych.

Pierwsze etykiety samoprzylepne

W 1935 roku przedsiębiorca Ray Stanton Avery wynalazł powszechnie dzisiaj wykorzystywane etykiety samoprzylepne i założył firmę produkcyjną Kum Kleen Products. Po opracowaniu i opatentowaniu pierwszej maszyny do etykietowania przedsiębiorstwo stale poszerzało swoją ofertę, a w latach pięćdziesiątych rozpoczęło ekspansję na rynek europejski.

Zdjęcie: Joseph Corl, Unsplash

Wtedy właśnie rozpoczęła się złota era etykietek, a jej szczyt nastąpił po II Wojnie Światowej podczas rozwoju supermarketów i hipermarketów. Z czasem ulepszono rodzaj stosowanego kleju, by oznaczenia mogły być przytwierdzane do szerszej gamy różnorodnych powierzchni, a także udoskonalono proces etykietowania produktów na liniach produkcyjnych. Etykiety stały się powszechnie wykorzystywane w sektorze spożywczym i farmaceutycznym.

Informatyka i rewolucja inteligentnych etykiet

W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych pojawienie się pierwszych komputerów osobistych i systemów zarządzania zapasami sprawiło, że etykiety przestały być zwykłymi identyfikatorami, a stały się prawdziwym narzędziem ułatwiającym sprawowanie kontroli nad produktami. Kod kreskowy EAN zyskał popularność i przyczynił się do rozpowszechnienia szybkiego skanowania towaru i automatyzacji łańcucha dostaw. Jednocześnie nowe materiały syntetyczne, takie jak polipropylen czy poliester, zapewniły etykietom większą trwałość i wytrzymałość przed takimi czynnikami jak woda.

„Inteligentne etykiety”, w niewyobrażalny jeszcze kilka dekad temu sposób, zwiększają wydajność obiektów magazynowych czy przemysłowych

Etykiety, jako elementy identyfikacyjne, obecne na wszelkiego rodzaju przedmiotach, surowcach i produktach konsumpcyjnych nie tylko przetrwały do dziś, ale stały się również fundamentalnym filarem nowoczesnej logistyki. „Inteligentne etykiety”, w niewyobrażalny jeszcze kilka dekad temu sposób, zwiększają wydajność obiektów magazynowych czy przemysłowych. Oprócz tego przyczyniły się również do transformacji łańcucha dostaw dzięki, między innymi, następującym postępom technologicznym:

• Kod kreskowy. Dzieli się go na dwie duże kategorie - jednowymiarowe (1D) i dwuwymiarowe (2D) - ze względu na rozmiar oraz ilość przechowywanej informacji. Kody kreskowe 1D są prostym rozwiązaniem, ale w przypadku, gdy ich powierzchnia ulegnie zniszczeniu, przestają być czytelne.
• Etykiety RFID. Wykorzystują technologię identyfikacji przez częstotliwość radiową (RFID), która za pomocą odbiornika sygnału umożliwia szybki odczyt informacji dotyczącej produktów i zapewnia ich identyfikowalność.
• Etykiety NFC używane są do komunikacji bezprzewodowej na krótkim dystansie w celu wymiany danych pomiędzy urządzeniami znajdującymi się w odległości do
  10 cm.
• Etykiety elektroniczne bądź E-ink. Coraz częściej umieszcza się je na półkach sklepów, supermarketów czy magazynów z uwagi na możliwość zdalnej aktualizacji danych w krótkim czasie.
• Etykiety umożliwiają monitorowanie stanu towarów wrażliwych celem zapewnienia im optymalnych warunków przechowywania, dzięki zastosowaniu czujników temperatury, wilgotności lub ruchu.

Postępy te umożliwiły przypisać każdemu produktowi, opakowaniu, palecie lub miejscu składowania unikalny identyfikator, a ponadto pozwoliły na umieszczenie na etykietach szczegółowych informacji, takich jak data produkcji i ważności, partia, numer seryjny, skład, instrukcje dotyczące sposobu obchodzenia się z produktem, waga czy wymiary. Monitorowanie ruchów towaru ułatwia również optymalizować trasy, reagować na nieprzewidziane sytuacje i minimalizować opóźnienia.

Język logistyki

System zarządzania magazynem (WMS) jest kluczem do wykorzystania maksymalnego potencjału etykiet oraz uzyskania całkowitej kontroli nad magazynem i pełnej synchronizacji łańcuchów dostaw. Oprócz uproszczenia identyfikowalności produktów dzięki zastosowaniu terminali radiowych, system Easy WMS Mecaluxu generuje i automatyzuje drukowanie etykiet w magazynie, co ma fundamentalne znaczenie w logistyce wysyłkowej w handlu elektronicznym.

Etykiety pełnią kluczową rolę w magazynach automatycznych, ponieważ umożliwiają systemom takim jak, układnice czy autonomiczne roboty mobilne odczyt i przetwarzanie informacji o produktach oraz wspierają nawigację urządzeń w przestrzeni. Na przykład, sczytanie kodów kreskowych umieszczonych na szynach zasilających ułatwia elektrycznym systemom jednoszynowym określić swoje położenie z wielką dokładnością. W taki sposób można całkowicie zautomatyzować magazyn, maksymalizując dostępną przestrzeń i osiągając pełną wydajność.

Chociaż identyfikacja przedmiotów za pomocą rysunków towarzyszyła ludziom od początków cywilizacji, a korzenie etykiet sięgają Starożytnego Egiptu, to ich przyszłość skierowana jest w stronę coraz to inteligentniejszych, bardziej zrównoważonych i połączonych systemów, w których to etykiety nowej generacji staną się istotnym węzłem informacyjnym globalnej sieci logistycznej.