Tunel zamrażalniczy – definicja, cechy i zastosowanie w logistyce

Tunele zamrażalnicze służą do szybkiego i równomiernego zamrażania produktów w warunkach kontrolowanych. Stały się podstawowym elementem linii produkcyjnych firm branży spożywczej, które dystrybuują mięso, ryby i owoce morza, gotowe dania oraz mrożone warzywa i owoce.

Dostępnych jest kilka rodzajów tuneli zamrażalniczych dostosowanych do różnorodnych warunków i potrzeb. Zapewniają szybki proces mrożenia żywności, dzięki czemu produkty zachowują wysoką jakość i świeżość. Poniżej szczegółowo omawiamy, czym są tunele zamrażalnicze, jakie są ich kluczowe cechy oraz zastosowanie w logistyce.

Tunel zamrażalniczy – co to jest?

Tunel zamrażalniczy to urządzenie przemysłowe przeznaczone do szybkiego i równomiernego mrożenia produktów. Składa się z hermetycznej komory, do której za pomocą systemu przenośników taśmowych wprowadzane są produkty. Strumienie zimnego powietrza wewnątrz tunelu w zaledwie kilka minut zamrażają żywność.

Stosowanie tuneli zamrażalniczych jest powszechną praktyką w branży chłodniczej – rozrastającym się sektorze, w którym szybkie obniżenie temperatury produktów jest gwarantem zachowania ich jakości.

Charakterystyka tunelu zamrażalniczego

Główne cechy tunelu zamrażalniczego są następujące:

• Nieprzerwany transport. Przenośniki taśmowe wewnątrz tunelu zamrażalniczego bez przerwy transportują produkty, zapewniając ciągły przepływ towaru.
• Skrajnie niskie temperatury. Osiągają bardzo niskie temperatury, głównie poniżej -18°C, a w szczególnych przypadkach – znacznie niższe.
• Strumień zimnego powietrza. Wewnątrz tunelu zastosowano system odpowiadający za szybką cyrkulację zimnego powietrza, dzięki któremu produkty są zamrażane równomiernie.
• Skrupulatna kontrola prędkości i czasu. Możliwe jest regulowanie prędkości przenośnika taśmowego i czasu, które produkty spędzają wewnątrz tunelu. To pozwala na dostosowanie procesu mrożenia do wymogów każdego produktu.
• Zapobieganie powstawaniu kryształków lodu. Szybkie mrożenie w tunelu zamrażalniczym zapobiega powstawaniu dużych kryształów lodu na produktach, które mogłyby mieć negatywny wpływ na ich teksturę i jakość.

Rodzaje tuneli zamrażalniczych

Tunele zamrażalnicze dzielą się na dwie podstawowe grupy według stosowanej metody mrożenia:

• Przez wymuszony obieg powietrza. W tego typu tunelach kompresory generują zimne powietrze, które następnie jest dystrybuowane przez wentylatory. Umożliwiają mrożenie szerokiej gamy produktów, takich jak mięso, ryby, owoce, warzywa czy produkty mleczne.
• Kontaktowe. W tego rodzaju tunelu żywność jest zamrażana poprzez kontakt z zimną powierzchnią, np. metalową płytą lub wałkiem. Stosowane są do równomiernego i szybkiego zamrażania wyrobów piekarniczych, cukierniczych oraz lodów.

Dostępne są również inne rodzaje tuneli zamrażalniczych:

• Spiralne. Składa się ze spiralnego przenośnika taśmowego poruszającego się w górę i w dół. Dzięki spiralnemu kształtowi zajmuje mniej miejsca i zapewnia lepszą zdolność mrożenia na ograniczonej przestrzeni. To rozwiązanie jest często stosowane w przemyśle piekarniczym oraz w produkcji żywności przetworzonej.
• Kriogeniczne. Produkty są zamrażane za pomocą gazów kriogenicznych, np. ciekłego azotu lub ciekłego dwutlenku węgla. Tunele tego typu służą do mrożenia delikatnych artykułów spożywczych, takich jak owoce i warzywa.
• Wykorzystujące technikę impingement (przez uderzenie strumieniem zimnego powietrza). Produkty poddawane są strumieniowi powietrza o dużej prędkości. Ten sposób umożliwia szybkie i równomierne zamrażanie, dzięki czemu świetnie sprawdza w przypadku płaskich produktów, takich jak pizze czy mięso hamburgerowe.

Wybór odpowiedniego tunelu zamrażania jest uzależniony od takich czynników jak np. rodzaj produktu spożywczego, ilość towaru, którą należy zamrozić, czy też dostępny budżet.

Różnice pomiędzy tunelem zamrażalniczym a komorą chłodniczą

Komory chłodnicze i tunele zamrażalnicze mają to samo przeznaczenie, czyli składowanie produktów w niskich temperaturach. Jednakże różnią się znacznie w zakresie projektu oraz działania. 

• Zamrażanie vs. utrzymywanie temperatury. Tunel zamrażalniczy służy do szybkiego zamrażania produktów, czyli ochłodzenia produktów z temperatury otoczenia do temperatury zamarzania w krótkim przedziale czasowym. Z kolei główną funkcją komory chłodniczej jest utrzymywanie niskiej i stałej temperatury, zasadniczo powyżej punktu zamarzania, aby wydłużyć przydatność do spożycia i utrzymać świeżość produktów. 
• Zamrażanie vs. chłodzenie. Tunele zamrażalnicze osiągają temperaturę poniżej -18°C, co sprzyja szybkiemu zamarzaniu produktów. Komory chłodnicze zazwyczaj utrzymują temperaturę powyżej 0°C (między 0°C a 5°C – w zależności od składowanych produktów).
• Krótkoterminowo vs. długoterminowo. Tunele zamrażalnicze przeznaczone są do mrożenia produktów w krótkim przedziale czasowym, obejmującym kilka minut lub godzin, w zależności od rodzaju produktu lub możliwości urządzenia. Komory chłodnicze stosowane są do składowania długoterminowego, jako że utrzymują stałą temperaturę, która zachowuje jakość produktów.
• Tunel vs. komora. Tunele zamrażalnicze to długie i wąskie konstrukcje. Produkty są transportowane wewnątrz tuneli za pomocą przenośników taśmowych lub tac. Komory chłodnicze to zazwyczaj odizolowane termicznie pomieszczenia lub przestrzenie, wyposażone w agregaty chłodnicze, które utrzymują stałą temperaturę. Produkty są składowane w regałach przeznaczonych do chłodni.

Podsumowując, podstawowa różnica pomiędzy komorą chłodniczą a tunelem zamrażalniczym polega na ich funkcji oraz temperaturze operacyjnej. Obie instalacje odgrywają kluczową rolę w łańcuchu dostaw firm, których produkty muszą być składowane w kontrolowanych temperaturach, jak np. w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym czy chemicznym.

Zastosowanie tunelu zamrażalniczego w logistyce

Tunele zamrażalnicze stanowią podstawowy element logistyki chłodniczej firm obsługujących produkty w ujemnych temperaturach. Przerwanie łańcucha chłodniczego może wiązać się z negatywnymi skutkami, takimi jak przedwczesne psucie się produktów, utrata ich właściwości organoleptycznych lub rozprzestrzenianie się szkodliwych dla ludzkiego zdrowia bakterii i mikroorganizmów.

Przykładem firmy, która stosuje omawiany system zamrażający, jest operator 3PL – Megafin. Firma dysponuje trzema tunelami zamrażalniczymi, służącymi do obsługi szerokiej gamy produktów – w szczególności drobiu i wieprzowiny, lodów, warzyw i koncentratów – które są dostarczane do ponad trzydziestu klientów w Kolumbii. Największym wyzwaniem, z jakim mierzy się operator logistyczny, jest składowanie poszczególnych artykułów w odpowiedniej temperaturze oraz ich dystrybucja we właściwym terminie.

Do magazynu firmy Megafin codziennie trafia wiele palet z różnorodnymi produktami spożywczymi wysyłanych przez klientów. Większość produktów jest transportowanych bezpośrednio do chłodni. Część z nich jednak najpierw jest kierowyna do jednego z trzech tuneli zamrażalniczych. Każde z urządzeń może zamrozić od 7 do 12 ton żywności w temperaturze -30 ºC w przedziale czasowym wynoszącym między 12 a 36 godzin, w zależności od składu fizykochemicznego i średnicy produktu.

Easy WMS, czyli system zarządzania magazynem (WMS) firmy Mecalux, przeprowadza szczegółową kontrolę przyjmowanych palet i kieruje dany produkt do odpowiedniej strefy – mroźni, chłodni lub komory utrzymującej temperaturę otoczenia. „Jedną z największych zalet cyfryzacji logistyki jest odpowiednie rozmieszczenie towaru w magazynie. System wyznacza miejsce składowania każdej palety na podstawie takich kryteriów jak rodzaj produktu i temperatura jego przechowywania. Ponadto musimy mieć na uwadze przepisy i zasady dotyczące bezpieczeństwa żywności, takie jak HACCP, oraz kontroli alergenów”, wyjaśnia Rogelio Betancourth, Dyrektor ds. Logistyki firmy Megafin.

Tunel zamrażalniczy – sprzymierzeniec logistyki chłodniczej

Logistyka z dnia na dzień staje się coraz bardziej wymagająca. Dotyczy to szczególnie firm, które obsługują produkty mrożone. Możliwość monitorowania produktów wrażliwych na zmiany temperatury jest niezbędna, aby zachować towar w optymalnym stanie. Logistyka chłodnicza wiąże się z dwoma dodatkowymi wyzwaniami, jakimi są: utrzymanie łańcucha chłodniczego, nie doprowadzając do gwałtownego wzrostu zużycia energii elektrycznej, oraz ograniczenie czasu pracy operatorów w ujemnych temperaturach. Tunele zamrażalnicze umożliwiają szybkie zamrażanie żywności, dzięki czemu poziom jakości towaru jest utrzymany na odpowiednim poziomie, a ponadto nie wymagają ingerencji człowieka.  

Na rynku dostępne są różne rozwiązania logistyczne, które ułatwiają pracę firm obsługujących mrożone produkty i zapobiegają zakłóceniom w łańcuchu chłodniczym. Jeśli chcesz zoptymalizować działanie swojej instalacji logistycznej, w której składowane są produkty mrożone, skontaktuj się z nami. Nasi eksperci pomogą Ci w wyborze najlepszego rozwiązania dla Twojej firmy.