Cykl konwersji gotówki – miernik aktywności firmy

Cykl konwersji gotówki (CCC od ang. cash conversion cycle) to wskaźnik wykorzystywany do analizy działalności przedsiębiorstwa. Pokazuje okres, jaki upływa od zakupu towarów lub surowców do momentu wpływu gotówki ze sprzedaży. Szczegółowa analiza tego wskaźnika KPI ułatwia planowanie strategii biznesowej i zapewnia lepszą kontrolę stanu magazynowego.

W niniejszym artykule wyjaśniamy, na czym polega cykl konwersji gotówki, jak go obliczyć ze wzoru oraz jakie są korzyści płynące z jego zastosowania. 

Czym jest cykl konwersji gotówki?

Cykl konwersji gotówki (zwany również cyklem środków pieniężnych lub cyklem konwersji zapasów) to ekonomiczny i logistyczny wskaźnik, który prezentuje okres, jaki upłynął od momentu poniesienia wydatków na zakup zasobów do produkcji do chwili wpływu środków pieniężnych ze sprzedaży gotowego wyrobu. Innymi słowy, określa on czas, jaki zajmuje zamiana środków pieniężnych na materiały, a następnie materiałów na gotówkę.

Dzięki wiedzy na temat szacowanego terminu zwrotu początkowej inwestycji można łatwo zmierzyć wydajność działalności firmy (od etapu zaopatrzenia w towary do sprzedaży posiadanych zapasów). Cykl konwersji gotówki pozwala określić wydajność planowania strategicznego i zarządzania magazynem. Im niższy wskaźnik CCC, tym wyższa wydajność cyklu środków pieniężnych. Zbyt wysoki wskaźnik może oznaczać, że firma prowadzi nieefektywną politykę zarządzania zapasami.

Do prawidłowej analizy wskaźnika niezbędne jest uwzględnienie danych historycznych przedsiębiorstwa i porównanie ze średnimi wynikami w danej branży. CCC dużo powyżej takich wyników może sygnalizować nadchodzące problemy z płynnością finansową i konkurencyjnością.

Obliczanie cyklu konwersji gotówki w czterech krokach

Celem obliczenia cyklu konwersji gotówki należy podstawić do wzoru następujące zmienne: cykl zapasów, cykl należności oraz cykl zobowiązań.

Cykl konwersji gotówki (CCC) = cykl zapasów + cykl należności – cykl zobowiązań

Przeanalizujmy obliczenia krok po kroku:

- Krok 1. Określenie cyklu zapasów (DIO, Days Inventory Outstanding)
Wskaźnik cyklu zapasów określa, jak długo zapasy są magazynowane przed wysłaniem. Jest to liczba dni od momentu przyjęcia dostawy (lub wyprodukowania towarów) do momentu sprzedaży i opuszczenia magazynu.

- Krok 2. Określenie cyklu należności (DSO, Days Sales Outstanding)
Ten wskaźnik pozwala oszacować, ile dni mija od sprzedaży towarów do zainkasowania należności za nie, a więc jak szybko firma otrzymuje płatności od klientów.

- Krok 3. Określenie cyklu zobowiązań (DPO, Days Payables Outstanding)
Ta zmienna wskazuje, ile dni upływa od zakupu surowców lub zlecenia usługi do momentu zapłaty, a więc jak szybko firma reguluje zobowiązania wobec dostawców.

- Krok 4. Podstawienie ww. zmiennych do wzoru.

Przykładowe obliczenie cyklu konwersji gotówki

Przyjmijmy, że cykl zapasów w firmie wynosi 50 dni, cykl należności 30 dni, a cykl zobowiązań 35 dni. Aby uzyskać daną wartość, musimy dodać dwie pierwsze zmienne i od uzyskanej sumy odjąć cykl zobowiązań.

Cykl konwersji gotówki (CCC) = 50 dni + 30 dni – 35 dni = 45 dni

Tak więc cykl konwersji zapasów w naszej przykładowej firmie wynosi 45 dni, co oznacza, że w tym okresie firma musi sięgnąć po zgromadzone wcześniej środki finansowe, aby zagwarantować sobie prawidłowe funkcjonowanie. Jak wspomnieliśmy, przedsiębiorcy dążą do utrzymania jak najniższego wskaźnika CCC, ponieważ zapewnia to płynność finansową niezbędną do bezproblemowego prowadzenia działalności.

Cykl konwersji gotówki a logistyka magazynu

Cykl konwersji gotówki dostarcza logistykom dokładnych informacji na temat prowadzonej działalności, a tym samym zdecydowanie ułatwia diagnozowanie ewentualnych problemów z planowaniem logistycznym.

Im dłużej zajmuje odzyskanie zainwestowanej gotówki, tym wyższe koszty magazynowania i zarządzania zapasami. Dlatego właśnie monitorowanie tego wskaźnika jest tak istotne w przedsiębiorstwach z branży FMCG, które oferują szeroki asortyment produktów i obsługują skomplikowane przepływy płatności. Przy bogatej ofercie szybko rotujących towarów niezbędne jest odpowiednie zarządzanie zapasami oraz ścisła kontrola terminów płatności.

Z punktu widzenia logistyki jednym z lepszych sposobów na utrzymanie niskiego wskaźnika cyklu konwersji gotówki jest ograniczenie do niezbędnego minimum czasu magazynowania towarów. Dobrym przykładem takiej strategii jest cross-docking, czyli przygotowanie i wysyłka zamówień bezpośrednio po otrzymaniu dostawy, z pominięciem etapu składowania towarów. W handlu elektronicznym dużą popularnością cieszy się dropshipping, czyli model, w którym dostawca przesyła zamówienia bezpośrednio do klienta, zwalniając tym samym sprzedawcę z obowiązku zarządzania zapasami. W większości przypadków jednak towary muszą przez pewien czas przebywać w magazynie. W takiej sytuacji cykl konwersji gotówki można zredukować tylko poprzez ograniczenie tego okresu do minimum. Warto w tym celu zaopatrzyć się w odpowiedni system WMS do zarządzania magazynem, np. Easy WMS marki Mecalux, który ułatwia pomiar i analizę tego wskaźnika. System kieruje także pracą magazynierów, znacznie skracając czas realizacji poszczególnych zadań (przyjęcie, kompletacja, wysyłka itd.), co również przyczynia się do poprawy wskaźnika CCC. Dodatkowo pozwala wyeliminować wiele błędów popełnianych przy nadawaniu przesyłek, a w rezultacie uniknąć zwrotów towarów i pieniędzy, które niekorzystnie wpływają na cykl konwersji gotówki.

Wydajny magazyn jako klucz do optymalizacji cyklu konwersji gotówki

Cykl konwersji gotówki stanowi skuteczne narzędzie do diagnozowania problemów w zarządzaniu zapasami. Długi cykl konwersji niejednokrotnie świadczy o nieprawidłowym zarządzaniu magazynem, które może skutkować przekroczeniem terminów przydatności towarów lub skargami klientów na niewłaściwie zrealizowane zamówienia. Wydajna praca magazynu pozwala skrócić zarówno cykl zapasów, jak i należności (m.in. dzięki zdecydowanemu ograniczeniu logistyki odzysku). To wymaga jednak znakomitej organizacji oraz szczegółowej analizy danych, do czego niezbędne jest wdrożenie zaawansowanego oprogramowania logistycznego.

Jeżeli planujesz usprawnić logistykę swojego przedsiębiorstwa w oparciu o wszechstronne narzędzia informatyczne pozwalające zwiększyć efektywność pracy magazynu, koniecznie skontaktuj się z nami. Mecalux oferuje szeroki wybór rozwiązań zapewniających maksymalną wydajność pracy w każdym przedsiębiorstwie.