Szczupły łańcuch dostaw – podstawa wydajnej logistyki

Szczupły łańcuch dostaw (inaczej odchudzony, z ang. lean supply chain) to strategia biznesowa, której celem jest ograniczenie kosztów logistycznych, wyeliminowanie czynności niepotrzebnych i poprawa wydajności w łańcuchu dostaw. W zglobalizowanym świecie optymalizacja operacji logistycznych stała się czynnikiem decydującym o przewadze nad konkurencją.

Idea szczupłego łańcucha dostaw ma swoje korzenie w filozofii kaizen (japońskie słowo oznaczające poprawę), a jej początki sięgają lat 50 ubiegłego stulecia. Po II wojnie światowej japoński koncern samochodowy Toyota poszukiwał sposobu, jak zwiększyć wydajność swoich centrów produkcyjnych, aby móc konkurować z firmami ze Stanów Zjednoczonych. W tym celu postanowiono rozpoznać i wyeliminować czynności pochłaniające najwięcej zasobów, a które w rzeczywistości nie przynosiły wartości dodanej.

Filozofię lean można wdrożyć w każdym procesie wchodzącym w skład łańcucha dostaw: zarówno w procesie produkcji, zarządzania przedsiębiorstwem, jak i w logistyce. Co więcej, sprawdzi się w każdej firmie, niezależnie od jej specjalizacji czy sektora działalności.

Czym jest szczupły łańcuch dostaw?

Lean supply chain to model biznesowy ukierunkowany na ulepszanie i optymalizację wszystkich procesów tworzących łańcuch dostaw przy użyciu jedynie najbardziej niezbędnych zasobów. Filozofia odchudzonego łańcucha dostaw polega na poprawie lub eliminacji czynności, które nie są niezbędne lub które nie generują wartości dodanej do produktu końcowego.

Aby uzyskać taki łańcuch dostaw, należy zoptymalizować jego trzy kluczowe etapy: produkcja, logistyka i dystrybucja.

• Produkcja: etap, na który składa się wytworzenie produktu i zarządzanie potrzebnymi w tym celu surowcami. 
• Logistyka: zajmuje się składowaniem, kontrolą stanu magazynowego oraz przygotowywaniem i wysyłką zamówień.
• Dystrybucja: polega na odpowiednim rozdzieleniu produktów za pośrednictwem firm spedycyjnych.

Jak zastosować metodę lean w łańcuchu dostaw?

Odpowiednio działający odchudzony łańcuch dostaw można osiągnąć poprzez zastosowanie podejścia strategicznego, dobrych praktyk, a w wielu przypadkach również rozwiązań automatycznych i cyfrowych.

Strategiczne podejście zakłada zaangażowanie całego zespołu w zmianę kultury pracyfirmy. Pracownicy muszą być gotowi do podejmowania działań z zakresu ciągłego rozwoju oraz współpracować w rozpoznawaniu obszarów wymagających ulepszeń.

Pierwszy krok na drodze do wdrożenia szczupłego łańcucha dostaw to szczegółowa analiza wydajności poszczególnych operacji. Dzięki obiektywnemu spojrzeniu można ustalić punkty krytyczne i szanse wprowadzenia ulepszeń. 

W procesie wdrażania odchudzonego łańcucha dostaw wiodącą rolę odgrywa technologia. Stosowanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych to szansa na uzyskanie wydajnego odchudzonego łańcucha dostaw. „Technologie informatyczne typowe dla przemysłu 4.0 pozwalają nawiązywać połączenia między produktami, maszynami i procesami. [...] Wielu ekspertów wskazuje na potencjalne korzyści, jakie mogą płynąć z integracji technologii takich jak big data, internet rzeczy czy chmury obliczeniowe z systemami lean, co budzi entuzjazm i duże nadzieje na przyszłość”, stwierdzono w artykule zatytułowanym Lean supply chain management and Industry 4.0 opublikowanym w czasopiśmie International Journal of Lean Six Sigma.

Narzędzia cyfrowe takie jak system zarządzania magazynem WMS mogą podnosić wydajność i zwiększać przejrzystość łańcucha dostaw. System WMS monitoruje przebieg wszystkich operacji w instalacjach logistycznych, co umożliwia kierownikowi magazynu wdrożenie strategicznych decyzji opartych na obiektywnych danych.

Automatyzacja procesów pozwala również ograniczyć błędy ludzkie, a także zwiększyć prędkość i wydajność wykonywania zadań. Firmy zwykle automatyzują czynności powtarzalne takie jak przemieszczanie ładunków czy kompletacja zamówień.

Zalety i praktyczne przykłady odchudzonego łańcucha dostaw

Lean supply chain to strategia oparta na zbiorze fundamentalnych zasad, które tworzą solidne ramy transformacji tradycyjnego łańcucha dostaw w system sprawny, elastyczny i zorientowany na wyniki.

Szczupły łańcuch dostaw może pomóc firmom zwiększyć wydajność logistyczną, podnieść satysfakcję klientów i ograniczyć koszty. Poniżej przedstawiamy niektóre zalety łańcucha dostaw lean oraz wykorzystywane w nim technologie:

1. Ciągłe doskonalenie. Firmy nie ustają w poszukiwaniach innowacyjnych rozwiązań i ulepszeń w łańcuchu dostaw, aby dostosować się do wahań rynkowych. Strategia szczupłego łańcucha dostaw pozwala być na bieżąco ze zmieniającymi się wymaganiami klientów oraz utrzymywać wysoki poziom konkurencyjności. Na przykład wdrożenie strategii lean w procesie przygotowywania zamówień może polegać na automatyzacji pobierania produktów. Terminale radiowe, systemy put-to-light, pick-by-light, urządzenia pick-by-voice czy metoda pick-by-vision to rozwiązania zapewniające szybką i wydajną pracę, dlatego są to typowe elementy wspierające szczupły łańcuch dostaw.
2. Maksymalna racjonalność. Firmy wzmacniają procesy wnoszące wartość dodaną do łańcucha dostaw i poszukują rozwiązań mogących je udoskonalić. Przemieszczania ładunków w magazynach można usprawnić za pomocą automatycznych systemów transportu: od przenośników, przez systemy transportu podwieszanego, aż po wózki wahadłowe i roboty mobilne. Za pomocą tych rozwiązań technologicznych można skomunikować magazyn z produkcją, niezależne budynki czy poszczególne strefy w tym samym obiekcie w sposób szybki i bezpieczny.
3. Zorientowanie na klienta. Założeniem odchudzonego łańcucha dostaw jest, aby wszystkie decyzje dotyczące ulepszania procesów produkcyjnych i logistycznych były podejmowane z myślą o satysfakcji klientów. Celem uniknięcia długich czasów oczekiwania na etapie dystrybucji produktów firmy muszą podejmować działania zwiększające wydajność przygotowywania i wysyłki zamówień. Automatyzacja umożliwia zastosowanie metody towar do człowieka, czyli strategii kompletacji, w której systemy automatyczne transportują produkty bezpośrednio na stanowiska order pickerów. 
4. Widoczność stanu magazynowego. Podejście lean zakłada stosowanie systemu pull, czyli dostosowanie procesów produkcyjnych i logistycznych do aktualnego popytu. Dzięki temu systemowi możliwa jest eliminacja nadprodukcji oraz redukcja kosztów magazynowania. Aby skutecznie zarządzać stanem magazynowym, zaleca się instalację specjalistycznego oprogramowania, które organizuje operacje magazynowe oraz w czasie rzeczywistym kontroluje zapasy.
5. Lepsza jakość. Kolejną zasadą szczupłego łańcucha dostaw jest dbałość o najwyższą jakość na wszystkich etapach łańcucha dostaw poprzez eliminację usterek i niewydolności w procesach logistycznych. Przekłada się to na ograniczenie liczby błędów, a w konsekwencji – wzrost satysfakcji klientów. Błędy najczęściej mogą występować w procesie kompletacji. Wyeliminowanie ich to pierwszy krok do sukcesu. Aby ograniczyć błędy w ramach strategii lean, firmy mogą wdrożyć automatyczny system zarządzania, który wysyła wskazówki order pickerom dotyczące kompletacji każdego zamówienia. Pozwala to bezbłędnie przygotowywać zamówienia.
6. Ścisła współpraca. Szczupły łańcuch dostaw umożliwia ściślejszą współpracę dostawców, partnerów handlowych i wszystkich uczestników łańcucha dostaw. Narzędziem wspierającym tę współpracę jest system zarządzania magazynem zintegrowany z systemem ERP. Dzięki niemu firmy są w stanie łatwiej planować operacje i optymalizować zarządzanie logistyką. 

Większa wydajność – wzrost satysfakcji klientów

W stale zmieniającym się świecie biznesu, gdzie szybkość i wydajność to nieodzowne elementy sukcesu, filozofia lean supply chain jest niczym kompas wskazujący drogę ku optymalizacji. Celem strategii odchudzonego łańcucha dostaw jest usprawnienie procesów logistycznych każdej firmy, niezależnie od profilu działalności. Wyeliminowanie niepotrzebnych czynności i doskonalenie wykonywanych operacji pozwala lepiej odpowiadać na ciągle zmieniające się wymogi klientów.

Dzięki automatyzacji i cyfryzacji procesów firmy mogą oferować swoim klientom większą elastyczność, konkurencyjność oraz lepszą jakość usług. Skontaktuj się z nami, jeśli chcesz się dowiedzieć, jak zmodernizować Twój łańcuch dostaw.